GRAFELIJKHEIDSDUINEN - De verwachtingen waren dit voorjaar hooggespannen wat er zou gebeuren met de tapuitenpopulatie in de Noordduinen na een succesvol 2019 (van 25 naar 42 broedparen). Vorig jaar vlogen zóveel jongen uit door nestbescherming en tweede legsels, het kon niet anders of de populatie moest zich flink gaan uitbreiden? En nu in juni is er geweldig nieuws, het blijkt dat het aantal broedparen wéér is gestegen en de tapuit sinds lange tijd ook in de Grafelijkheidsduinen is gaan broeden.

Soms worden dromen waarheid
Allereerst moest blijken of de tapuiten de overwintering in de Sahel goed hadden doorstaan. In april bleek dat dit goed was verlopen, want er kwam een erg hoog aantal tapuiten terug naar Nederland. Boswachter Tim Zutt van Landschap Noord-Holland: “In de afgelopen jaren hebben we intensieve natuurherstelmaatregelen uitgevoerd in diverse delen van het duingebied. Dit zorgt ervoor dat het konijn en de tapuit zich welkom voelen en verlaten gebied nu weer ingenomen is. Je kunt wel stellen dat onze grootste wens in vervulling is gegaan: er broeden voor het eerst sinds tientallen jaren weer tapuiten in de Grafelijkheidsduinen!”

Bescherming en beheer staat voorop
Het Landschap zette de afgelopen jaren actief nestbescherming in tegen de vos en de marter. Maar vooral de natuurherstelmaatregelen zoals maaien, chopperen en begrazen hebben nu effect. Want door de overmatige neerslag van stikstof uit de lucht verruigen de duinen en daardoor verdwijnt het leefgebied van de tapuit. “Grote grazers hebben in de Grafelijkheidsduinen de weg vrijgemaakt voor de konijnen met als gevolg dat de konijnenpopulatie zich herstelt. En nú zien we het effect, er broeden dit jaar meerdere paartjes tapuit in de konijnenvalleien, tapuiten zijn holenbroeders en zijn afhankelijk van konijnenholen,” zegt Tim Zutt. De eerste jongen zijn afgelopen week geboren en met de wetenschap dat deze meestal terugkeren naar hun geboorteplek, ziet het ernaar uit dat de tapuiten komende jaren in de Grafelijkheidsduinen blijven broeden.

Meer droogte èn minder drukte
Tim Zutt: “Ook de droogte is enigszins van invloed, snelgroeiende verstikkende plantensoorten verdrogen de duinplanten die hier hun leefgebied hebben gedijen er goed bij. Door minder recreanten tijdens de coronacrisis zien we ook dat delen waar normaal veel recreanten passeren, nu zo rustig zijn dat tapuiten daar ook dichter bij de paden durven te nestelen.”

Internationaal
Niet alleen voor de Duitse toerist zijn onze duinen aantrekkelijk. De Noordduinen en nu ook Grafelijkheidsduinen vormen al vele decennia een belangrijke broedplek voor de tapuiten in Europa. En daarmee is ons kleine landje eigenlijk heel groot. Gemeente Den Helder, gemeente Schagen, Landschap Noord-Holland en de provincie Noord-Holland tekenden op 16 juni 2017 een convenant om de achteruitgang van de tapuit in het duingebied een halt toe te roepen. Het is goed om te zien dat alle inspanningen vruchten afwerpen.

Bekijk dit leuke filmpje waarin Tim Zutt vertelt over dit bijzondere fenomeen in de Grafelijkheidsduinen: www.landschapnoordholland.nl/tapuit